اتریوم چیست؟ اولین پرسشی است که افراد نا آشنا با ارزهای دیجیتال از خودشان می‌پرسند. در واقع اتریوم یا (Ethereum)، نسل دوم ارزهای دیجیتال است. این ارز تازه نفس، با هدف هوشمندسازی فرایندها و ایجاد فضایی برای اجرای برنامه‌های غیر متمرکز و خودکار ایجاد شد. اتریوم در تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۱۵ و به سرپرستی جوان ۲۳ ساله روسی، «ویتالیک بوترین» پا به عرصه ارزهای دیجیتال گذاشت.
معرفی اتریوم (ETH)
میتوان به گونه‌ای دیگر و زبانی ساده‌تر به پرسش «اتریوم چیست؟» پاسخ داد و آن را تعریف کرد. مثلا می‌توانیم بگوییم: «اتریوم یک پلتفرم آزاد مبتنی بر فن آوری بلاک چین است که توسعه دهندگان را قادر می‌سازد تا برنامه‌های غیر متمرکز خود را روی آن پیاده سازی کنند.» شاید این پرسش هم برایتان پیش بیاید که: «آیا اتریوم شبیه بیت کوین است؟» در پاسخ باید بگوییم که هم بله و هم نه. در واقع اتریوم هم مانند بیت کوین می‌تواند به عنوان ارز دسته‌بندی شود اما کاربردهای اتریوم بسیار متفاوت‌تر از بیت کوین است. برای درک بهتر اتریوم ابتدا بهتر است کمی با بلاک چین و نحوه کار آن آشنا شوید.
اتریوم و بیت کوین چه شباهت‌هایی به هم دارند؟
بلاک چین بیت کوین برای پیگیری مالکیت پول دیجیتال – بیت کوین – استفاده می‌شود. اما بلاک چین اتریوم برای اجرای کد‌های برنامه نویسی برنامه‌های غیرمتمرکز طراحی شده است. مانند بیت کوین، اتریوم نیز یک بلاک چین توزیع شده عمومی است. اگر چه تفاوت‌های فنی زیادی بین این دو وجود دارد اما مهمترین تفاوت این دو اهداف و قابلیت‌هایشان است. بیت کوین یک برنامه کاربردی خاص از فناوری بلاک چین است. در واقع بیت کوین با هدف ایجاد یک سیستم پرداخت جهانی، همتا به همتا و غیرمتمرکز ایجاد شده است.
برای درک بیشتر این موضوع، بلاک چین بیت کوین را سیستم عاملی در نظر بگیرید که فقط یک نرم افزار به نام بیت کوین روی آن اجرا می‌شود. در نقطه مقابل، بلاک چین اتریوم را سیستم عاملی در نظر بگیرید که هزاران نرم افزار و سرویس مختلف می‌توانند روی آن فعالیت کنند. با این حساب، درک مفهوم «توکن» برایتان آسان‌تر خواهد شد. در واقع یک توکن، ارز برنامه‌‌ای غیرمتمرکز است که خودش بلاک چین خصوصی ندارد و از بلاک چین‌های دیگر مثل اتریوم استفاده می‌کند.
در بلاک چین اتریوم، به جای کار برای استخراج بیت کوین، ماینرها برای یک ارز دیجیتال رمزنگاری شده به نام «اتر» که شبکه را تامین می‌کند، کار می‌کنند. اتر یک ارز دیجیتال تجاری و قابل حمل است که برای پرداخت هزینه‌های تراکنش نرم افراز مورد نظر، توسط توسعه دهندگان نرم افزار، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آیا بیت کوین و اتریوم، آینده مشترکی دارند؟
بیت کوین پیشگام ارزهای دیجیتال است؛ این شبکه نوعی نرم افزار روی یک بلاک چین است. با این حال، بیت کوین فقط یک نرم افزار است. مثلا ایمیل یکی از کاربردهای اینترنت است اما فقط یکی از هزاران کاربرد این فناوری است. دکتر «گاوین وود» از بنیان‌گذاران اتریوم در این باره می‌گوید: «تصور کنید در خیابان هستید و می‌خواهید تاکسی بگیرید. از اسنپ درخواست خودرو می‌کنید و یک ماشین خودران – بدون راننده – شما را سوار می‌کند. تاکسی شما را به یک پمپ بنزین می‌برد و هزینه سوخت را از پول مسافرهای قبلی‌اش پرداخت می‌کند. سپس شما را به مقصدتان می‌رساند و کرایه سفرتان هم از کیف پول الکترونیکی شما پرداخت می‌شود. در زمانی که تاکسی در حال رساندن شما به مقصد است، به صورت خودکار هزینه بیمه سالیانه و بدهی ماهانه مالک خود را هم می‌پردازد. بعد از پیاده کردن شما هم به یک تعمیرگاه می‌رود تا عیب‌های احتمالی اتومبیل را تعمیر کند.» شاید با خودتان فکر کنید که این‌ها صحنه‌ای از یک فیلم علمی و تخیلی باشند، اما این آینده جهان است. قراردادهای هوشمند می‌توانند آینده جهان را بسازند.
قرارداد هوشمند چیست؟
قرارداد هوشمند یا (smart contract) یک پروتکل است که از آن برای تنظیم قراردادها استفاده می‌شود. در واقع قرارداد هوشمند، یک پروتکل ویژه است که برای مشارکت، تأیید یا اجرای مفاد یک قرارداد خاص، فعال می‌شود. قراردادهای هوشمند، معامله‌ها و فرایندها را به صورت کاملا تضمینی و بدون حضور اشخاص ثالث انجام می‌دهند. فعالیت و ثبت‌های قرارداد هوشمند، قابل پیگیری و غیر قابل برگشت هستند. این قراردادها به طور خودکار، شامل تمام اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد و اجرای تمام اقدامات هدف گذاری شده می‌شوند.
قراردادهای هوشمند چگونه کار می‌کنند؟
اجازه بدهید برای درک بهتر قراردادهای هوشمند مثالی ساده بزنیم. قراردادهای هوشمند را میتوان مثل دستگاه‌های فروش خودکار در نظر گرفت. وقتی شما می‌خواهید از این دستگاه‌ها یک نوشابه بخرید، اول پول را وارد دستگاه می‌کنید. بعد از آن دستگاه به صورت خودکار پول شما را پردازش می‌کند و نوشابه را تحویل می‌دهد. اگر از مسائل فنی فاکتور بگیریم، قراردادهای هوشمند هم تقریبا مانند دستگاه‌های فروش خودکار کار می‌کنند. قراردادهای هوشمند، بدون نیاز به افراد یا سازمان‌های واسطه، فرایند پرداخت یا اجرای یک قرارداد را پردازش کرده و در صورت صحیح بودن مفاد قرارداد مشخص شده، فعالیت را انجام می‌دهند. در واقع تنها کاری که این دستگاه‌ها انجام می‌دهند، اجرای خودکار دستورالعمل‌های داده شده به آن‌ها است.
